Астанада өтіп жатқан ЭКСПО -2017 халықаралық көрмесін тамашалауға келген қазақстандықтар мен қонақтар ерекше үрдіс қалыптастырып үлгеріпті.
«Нұр Әлем» павильонына саяхат жасауға келгендерге алып шардың ішінде тамақ ішіп, жатып демалуға рұқсат жоқ.
«Нұр Әлем» павильонына кіргенде бірінші қабатта отандық ғалымдардың еңбектеріне саяхат жасап, көңіл марқаяды. Минералдық шикізатты және техногендік қалдықтарды қалдықсыз өңдеуге арналған энергия үнемдеуші балқыту реакторы, Күн сәулесін шоғырландырушы автономды гибридті қондырғы секілді болашақта энергияның балама түрлеріне ынты-шынтымен көз тіккен оқушылар көп.
Әсіресе Токамак термоядролық реакторын ғалымдар келешекте уран мен көміртекті отынды алмастыратын энергияның қайнар көзіне теңейді. Әрине ұлттық павильонның бірінші қабатында бұдан өзге тағамын жайып қойып, таңертеңгілік асын асықпай ішіп отырған қарияларды, қыз-келіншектерді айналып өту мүмкін емес.
Анастасия Адам «Нұр Әлем» павильоны директоры.
«Нұр Әлем» павильонының директоры Анастасия Адамның айтуынша күн сайын 3 мыңнан 15 мың кісіге дейін, кейде 20-25 мың саяхатшы келеді.Әрине тамақ ішіп, жамбастап демалушылардың әрекетіне шараны ұйымдастырушылар көз жұмуға мәжбүр сияқты. -Адамгершілік тұрғысынан алып қарасаңыз, келушілерді түсінуге болады. Көрмеге адам келді, сосын ол демалып отырып тамағын жеді. Яғни оның көңілі тоқ деген сөз. Көрсетіліп жатқан қызметіміздің келушілердің көңілдерінен шыққаны мақсатымыздың орындалғаны деп ойлаймын. «Горизонтқа шығу» деген экспонатымыз бар. Ол жерде Астанада нысандардың қалай салынғаны және болашағы жайында фильм көрсетіледі. Адамдар кіріп, жатып көреді. Кейде ұйықтап қалады. Бастапқыда мұнымен қалай күресеміз деп көп ойландық. Ұйықтаған адамды оятып, мазалаған ыңғайсыз. Жақында бір әйел баласымен келіп, бұл жерді жатып тамашалау керек дейді. Осындай бейресми ақпарат таралып, салдарынан ЕХРО көрмесінде үрдіс қалыптасты. Бұл халықтың таңдауы. Мұның қанша уақытқа созылатынын білмеймін,- дейді «Нұр Әлем» павильоны директоры Анастасия Адам. 
«Нұр Әлем» ұлттық павильоны кісіге лық толы . Олардың әр павильонға кіріп-шығуына , адасып қалса көмектесетін мамандардың қызметі біріздендірілгенін байқауға болады.
-Павильондарда адамдар кідіріп, шоғырланып қалмауын қағадалап, реттейтін қызметкерлер бар. Келгендердің бәрін бірден ішке кіргізіп жіберген қолайсыз, өте қауіпті. Олар келушілерді белгілі бір санға бөліп кіргізеді. Экспонаттарды көрсетушілер, күзетшілер, дәрігерлер қызмет көрсетеді. Олар екі ауысымда жұмыс істейді. Мамандар арнайы сайыс арқылы іріктелген , бірнеше тілді білетін студенттер, ауыл жастары да бар. 100-200 мың теңге жалақы алады,- деп сөзін түйіндеді Sphere Events компаниясының кеңсе менеждері Айнаш Тасболатова .
8-қабатта балалар 93 метр биіктікте орналасқан шыныдан құрастырылған көпірден өтуге құмар.
Алей Мұстапаев «Staff Sembol» компаниясының қызметкері.
Бойындағы қорқынышпен арпалысқан ересектерді кейде мамандар жетектеп өтуге мәжбүр екен.Олар көпірдің беріктігі, сапасына былай дейді:
-Көпірдің сапасын сынақтан өткізгенде үстінде бірнеше адам секіргенбіз. Брондалған машинаның әйнегі сияқты бірнеше шыны қабат-қабат жабыстырылып, оның беріктігі оқ өтпестей жасалған. Қазір көпірді балға, зілбалғамен ұрсаңыз да шытынамайды. Шыны көпірдің пайдасы адам бойындағы қорқынышты жеңуге көмектеседі. Ал қорқыныштың ол адамға мүлдем қажеті жоқ,- дейді «Staff Sembol» компаниясының қызметкері Алей Мұстапаев.
Осы қабатта Астананың өткен тарихы мен 2050 жылға дейінгі болашағына саяхат жасауға болады. Алып экраннан құрылыстың қарыштап дамуын бейнелейтен фильмді бір деммен көріп, 7-қабаттағы ғарыш әлеміне сүңгіп кетесіз. Айда серуендеуге мүмкіндік бар және жер серігін зерттеушілердің еңбектері, ғарышкерлердің тағамдары да көрмеге қойылған.
6 -қабаттағы алып Күн əлемінде алғашқы адамдардан бастап, жерде де, көкте де, тіпті мұхиттің түбімен жүзіп , қазіргі заманғы қалалар мен өлкелердің тарихына саяхат жасайсыз. Бұған қоса, көрмеге қойылған күн қуатын жинайтын кеудеше, перде, банкілер электр жарығымен қамтамасыз ететін қасиетін көріп, бас шайқайсыз. Мәселен, мұндағы банкілердің ерекшелігі күндіз күннің энергиясын жинайды, түнде үйде жарқырап жанады.
-Осыны Алла тағаланың көрсеткеніне ризамын. Бұл екінің қолынан келетін нәрсе емес. ТМД бойынша бірінші мәрте болып тұр,- деп, Семей қаласының тұрғыны, зейнеткер Гүлжаһан Жұматаева көзіне жас алды.
-Ұйымдастырушылардың еңбегі керемет. Еріктілерді кезекпен кіргізіп, мен сияқты ардагерлерді қосалқы есіктен өткізіп жібереді. Көрмеде ашуланып жүрген адамды көрмейсің. Ал енді осы күн қуатын жинап, жарық беретін мына кеудеше,банкілер ,перделер дүкенде сатылғанда алып кететін едім. Өзім ғажайыптар әлемінде жүргендей болдым,- деп ағынан жарылды зейнеткер.
Айтпақшы 6-қабатта күннен қуат алатын ағаш бар, ұялы телефон, ноутбукті зарядтауға болады. Әрі қарай жел ,су және өсімдіктер, дәнді дақылдардан алынатын баламалы энергия, кинетикалық қуат әлеміне сапар шегесіз.
Алып шардың жанында орналасқан «Үздік тәжірибелер аймағында» үй өсімдіктерінен бөлінген қуат телефонды қуаттап, аяқпен жүрген сайын энергия жинайтын асфальт, табиғи энергия көздерін сақтайтын, үнемдейтін аспаптар мен қондырғыларды кәдеге жаратып отырған әлемнің үздік ғылыми жетістіктері қойылған.
Мамандандырылған халықаралық көрме отандық ғалымдардың да үмітін үкілеп отыр. «Нұр әлем» павильоны директоры Анастасия Адамның айтуынша іскерлік әріптестік бағдарламаларға серпіліс бар.
-Іскерлік бағдарламалар енді басталды. Көрмеге көптеген делегациялар, ғалымдар келеді. Олар өздерінің ғылыми еңбектерін ұсыну үшін шетелдіік ұйымдарды, компанияларды осы жерден іздейді. Біз олардың еңбектерін министрлікке жібереміз, байланыс телефондарын береміз.
ЕХРО -2017 халықаралық көрмесіндегі ғылыми дүниелерді адам игілігіне жарататын күн алыс емес сияқты. Яғни Астана ЭКСПО тарихында экологияға пайдалы балама қуат көздерін паш еткен қала ретінде есте қалатыны даусыз.
Осы іссапарды ұйымдастырып және демеушілік жасаған
Sphere Events компаниясына және осы компанияның кеңсе менеждері Айнаш Тасболатоваға алғысым шексіз.
Жазира Бегалы журналист, Алматы