Түнеугүні жұмысқа асығып, көше бойы такси тоқтаттым. Негізі Алматыда көшеге шығып қол көтерсең болды, зуылдаған көліктің кез келгені тоқтай береді. Жол-жөнекей таңдағанына отырып, жүре бересің. Әдеттегідей, такси тоқтатып едім, «Аudi» маркалы бір көлік келіп тоқтай қалды. Ішіндегі жүргізуші егде жастағы орыс әйел екен. Көлігіне өзі қатарлас бір әйелді отырғызып алыпты. Ол да жолаушы болса керек. Мен де барар жерімді айтып, бағасымен келісіп, алдына келіп жайғастым. Әрине, біртүрлі қызық көрінді. Бір аяғы жерде, бір аяғы көрде жүрген әйел затының таксист болып жүргеніне аяушылық сезімім оянып кетті.
Әңгімені алдымен өзім бастадым. «Еркектің айлығы, әйелдің жасы сұралмайды» деген эталонды бұзып, бірінші жасын сұрап алдым. Жасына 60-тың ауылы жақын қалыпты. «Қайда істейсіз?» — деп едім: «Қазір сізді әкетіп барамын»,—деп қалжыңдады. Сәлден кейін: «Қазір демалыстамын», — деді. «Таңғы уақытта жолға шығуыңызға қарағанда, қызметіңіз бар-ау, шамасы?» — деген сұрағыма: «Мемлекеттік жұмыстан демалып жатырмын. Өмір бойы есепші болып жұмыс істедім. Қазір зейнеткермін, зейнетақым 29 400 теңге, ештеңеге жетпейді»,— деп, осылай күнін көріп жүргендігін де ашық айтты. Өмір бойып есепші болып, сау сүйегі сықырлаған шағында таксист болып күнелтіп жүргеніне қарағанда, адал есепші болған болса керек. Әйтпесе, есепшілердің жағдайы жақсы ғой.
Журналист екенімді айтып, өзін фотоға түсіруге рұқсат беруін өтіндім. Бірден ат тонын ала қашты.
«Газетке суретім шығар болса, МАИ қызметкерлері мені танып қойып, айыппұл салады», — деген қорқынышын жасырмады. Бұл қорқынышын өзінің заңсыз ақша тауып жүруімен түсіндірді. Бірден есіме аты шулы министр Серік Әбденов түсіп кетті. Оның бір мақсаты адамдардың көлеңкелі табыстарын ортаға шығару еді. Яғни қазіргі кездегі таксистердің аты айтып тұрғандай көлеңкелі табысы заңсыз болып табылады. Алайда тек әуежайда болмаса, олардың жұмыстарын қадағалап жатқан ешкім жоқ. Осындай бастаманы қолға алған Әбденов жарты жолда қалды. Бәлкім, осы таксистер «кедергі» болды ма, кім білсін?! Әзірге көлеңкелі табыстар-дың күн көзіне шығар түрі жоқ.
Әлгі таксист әйел назын жалғастырды. Сөйтсе, 2003 жылы «Жигули» көлігін сатқан екен. Арада 10 жыл өткенде салық комитетінен жыл сайынғы көлік салығын төлеңіз деген қағаз келіпті. Ал ол сенімхатты 3 жылға берген. Яғни 2006 жылы сенімхаттың уақыты бітуі керек. Ал әлгі «Жигули» өзінен кейін 5 рет сатылған. Сонда әлгі сенімхатты ұзартып беріп отырған кімдер? Еліміздегі нотариустардың қызметі заңға толықтай бағынады ма? «Жигули» көлігінің құжаттарын, оның ішінде техпаспортын кімдер рәсімдеп отыр? Қазбалай берсең, мәселе көп. Екіншіден, таксист әйелдің көлікті сатқанына 10 жыл уақыт болды делік, яғни 10 жыл салық төленбеген. Сонда салықшылар 1 жыл төленбегеннен кейін неліктен хабар бермеген? Мүмкін, 5 иесін таба алмаған соң, алтыншысына итере салды ма? Негізгі жұмысты салықшылардың атқаруы тиіс еді ғой.
Артымызда отырған егде жастағы әйел де ренішін білдіріп: «Біз Біріккен Араб Әмірлігінен жақсы өмір сүруіміз керек еді. Себебі біздің қазба байлығымыз жетеді. Кез келген бала өмірге келгенде 100 мың АҚШ долларын жеке есеп шотына салу керек. Оған еліміздің барлық мүмкіндігі жетеді», — деді. Мен езу тартып, үндемей отыра бердім.
Әңгімесін жалғаған таксист әйел: «Зейнетақы жасының 63-ке көтерілуі тіптен күлкілі», — деді. Біз де қалыспай: «Жалпы халықтың қорына қолын салғандай хайуан емей не?» — дедік. Сөйтсем, әлгі таксист әйел: «Олар хайуан емес», — деді. Мен қарап қалмастан: «Негізі хайуандар да жемтігіне тұзақ құрғанда ақылын қолданады ғой», — деген едім, сұхбаттасым жұлып алғандай: «Хайуандар қарны аш кезде ғана жемтігін аулайды. Ал біздің жемқорлардың барлығы әбден тойып алған», — деді. Ойланып қалдым... Сонда біздің елдегі хайуаннан асып түскен жемқорларды неге теңеуге болады?! Сіз қалай ойлайсыз?